Tocht aan het begin van de zomer

Poort met popje, Turckheim Elzas (foto MDB)

Kaspar Hauser

Eindelijk daalt er een koelte over het land. Vandaag woog de hitte als lood. Zelfs de ooievaars op onze camping lijken onder de verschroeiende warmte te lijden. Sierlijk strijken zij af en toe neer op hun torenhoge nesten. Een van de ooievaars loopt hier overdag parmantig rond. De bek opengesperd. Komt het door de warmte?

Maar bij het vallen van de avond koelt het langzaam af. En tekent de wijnberg recht tegenover onze kampeerplaats zich scherp af tegen de lucht. In de verte de klokkentoren van Turckheim. Een klein Elzasser stadje met middeleeuwse straatjes die klinkende Duitse namen dragen.

Ik ben verrukt door de kleuren en de plastische vormentaal van de gevels. Ook het Mariabeeld dat de fontein siert draagt de heerlijkste kleuren.

Het stadje wordt beschermd door een omwalling en is enkel via massieve poorten toegankelijk. Het lijkt wel het decor van de film ‘Jeder für sich und Gott gegen alle’ van de Duitse cineast Werner Herzog over de vondeling Kaspar Hauser.

Kaspar Hauser wordt door een onbekende man in het zwart op de marktplaats van een middeleeuws stadje achtergelaten. In zijn hand draagt hij een bord: ‘Ich möchte Reiter werden, so wie mein Vater es einmal war.’

De symboliek is duidelijk. Kaspar Hauser wil net zoals zijn vader een man worden. Het ruiter worden als verwijzing naar de mannelijke seksualiteit. Het is een proces dat door zijn vader zal worden gedwarsboomd. Kaspar Hauser is niet gesocialiseerd. Vooreerst wordt hij opgesloten in een ronde toren, symbool voor de moederlijke bescherming. Daar worden zijn eerste stappen in het socialisatieproces gezet. Kaspar Hauser bezit er een speelgoedpaard.

Op het einde van de film ontleden geneesheren de hersenen van de onbekende man om te onderzoeken waar zijn goedheid vandaan komt.

Tot onze reisliteratuur behoort het boekje ‘Over een voettocht door de kou’ van Werner Herzog. Wanneer Herzog verneemt dat Lotte Eisner, een grande dame voor enkele jonge Duitse cineasten, in Parijs op sterven ligt, onderneemt hij een voettocht vanaf München naar haar ziekbed. Hiermee wil hij haar dood weren. Werner Herzog onderneemt de tocht op het einde van de herfst van 23 november tot 14 december 1974.

Maar nu staan we nog maar aan het begin van de zomer. Het is gloeiend heet. Herfst en winter zijn nog ver weg.