Overwinteren in Spa

Uitzicht raam La Source (foto MDB)

Toren

‘Wanderer, kommst du nach Spa…’ is de titel van een kort verhaal van de Duitse schrijver Heinrich Böll. Hij is de auteur van een van mijn lievelingsromans ‘Ansichten eines Clowns’ of ‘Meningen van een clown’. Hierin rekent Hans Schnier, een clown op zijn retour, af met de hypocrisie van de naoorlogse Duitse samenleving. Zijn manager is genoodzaakt hem in alsmaar kleinere zalen te boeken. Hans Schnier logeert in steeds luiziger hotels. En fantaseert hoe de vrouw in de kamer naast hem, slechts van elkaar gescheiden door een dunne plaasteren wand, daar ook alleen ligt.

Onze clown is wanhopig verliefd op Marie. Waarvan ik mij altijd voorstelde dat zij een dun, breekbaar wezen is. Marie is echter op de loop met een of andere kerel. Hiervoor kreeg zij de goedkeuring van een invloedrijke geestelijke. Hans en Marie leefden tenslotte in boelschap. Het verhaal eindigt ermee dat Hans Schnier in het station van Bonn wacht op de terugkeer van Marie en haar echtgenoot. Terug van huwelijksreis in Rome. In het schaaltje dat hij voor zich op de grond heeft neergezet, schikt hij enkele Pfennigstukken en een sigaret.

Ik heb mij altijd afgevraagd wat in godsnaam de grote schrijver Heinrich Böll over het kleine stadje Spa zou weten te vertellen. Tot ik ontdekte dat Spa eigenlijk staat voor Sparta.

Böll schrijft een anti-oorlogsboek en verwijst naar de slag bij de Thermopylen.

‘Wanderer, kommst du nach Sparta, verkündige dorten, du habest uns hier liegen gesehn, wie das Gesetz es befahl.’ ‘Wanneer je naar Sparta reist, voorbijganger, vertel daar dat je ons hier hebt zien liggen. Wij deden wat ons was opgedragen.’

Vandaag zijn we hier met onze woonwagen neergestreken. We laten hem een gans jaar staan.
‘Dan kunnen we in de winter langlaufen en in onze woonwagen slapen,’ zegt Nomade. 
‘En op oudejaar meevieren in de Source,’ antwoord ik.

Ik verlang er al jaren naar om oudejaar in de Source te vieren. De Source ligt midden in de bossen. Vlak onder het veen. Het is een achttiende-eeuws vierkant gebouw dat je ook al op oude gravures terugvindt.

Maar wat de Source zo uniek maakt is Bruno. Hij is de uitbater. Maar laat zich zelden zien. Volgens de overlevering verstopt Bruno zich op oudejaar. Tot net voor middernacht. Wanneer het vuurwerk en de vreugdekreten uit de omliggende dorpen en het kleine stadje Spa zelfs tot in het midden van de bossen zijn doorgedrongen. Dan komt Bruno uit zijn appartement boven in de Source naar beneden. En onthoofdt hij eigenhandig de flessen champagne. Of hij heeft overdag, wanneer de Source nog eenzaam en verlaten is, een toren gebouwd van glazen. Die hij dan om vijf voor middernacht van boven naar beneden vult. Waardoor het heerlijke vocht zich als een waterval verspreidt.