Overwinteren in Spa

Grosse Police carnaval Malmédy (foto MDB)

Malmédy

Zacht en lieflijk ligt het kleine stadje Malmédy in het dal van de Warche. De kathedraal met de twee imposante torens troont hoog boven de huizen uit. Die torens zijn het enige wat van Malmédy nog enigszins overbleef na de bombardementen door de Amerikanen tijdens het Ardennenoffensief.
De geschiedenis van de stad oogt helemaal niet lieflijk. Malmédy wordt nog altijd in een adem genoemd met het Duitstalige Eupen. Nochtans is Malmédy in oorsprong Franstalig. Zij het dat het stadje na de nederlaag van Napoleon in 1815 tot 1920 tot het Pruisische rijk behoorde. Aanvankelijk leek dat niet echt een probleem te vormen. Tot kanselier Bismarck zijn Kulturkampf inzette en het onderricht en het gebruik van het Frans compleet verbood.
Vandaag ontmoetten we een oude carnavalganger.
‘Vous-êtes d’où,’ vraagt hij terwijl wij van ons glaasje jenever met cassis nippen. Het drankje wordt hier tijdens het carnaval overvloedig genuttigd.
Wanneer de man hoort dat wij van Gent afkomstig zijn, komen de soldatenverhalen naar boven.
Hij vertelt dat hij midden de jaren vijftig in Gent een opleiding kreeg als verpleger. Waarna hij in de buurt van Keulen belandde. Toen zijn oversten hoorde dat hij met het onderhoudspersoneel Duits sprak, moest hij op rapport komen.
‘J’avais peur. C’était juste après la guerre et il nous était défendu d’ avoir contact avec les Allemands.’
‘Spreek jij Duits,’ vroeg de majoor aan onze carnavalganger.
‘Juste un petit peu,’ antwoordde de man.
Waarop hij een job als contactman kreeg en op de commandopost van de kazerne belandde.
Het verhaal is tekenend voor hoe hier tegen het Duits wordt aangekeken.
Op de Signal de Botrange staat een plakkaat met een aanklacht tegen het feit dat de Belgische staat nog altijd de annexatie van de Oostkantons door nazi-Duitsland niet heeft erkend. Net als Eupen en Sankt-Vith werd Malmédy na de inval in 1940 bij het Derde Rijk ingelijfd. Dat betekende ondermeer een verplichte indiensttreding bij de Duitse Wehrmacht.
Toen na het vreselijke Ardennenoffensief dan eindelijk de bevrijding kwam, werden deze jongens van collaboratie beschuldigd.
Tijdens het carnaval wordt het Waalse dialect hoog gehouden. Toen de Malmédiens tijdens het Pruisische bewind hun eigen taal, het Frans, niet meer mochten gebruiken, schakelden zij over op het Waals. Deze fiere traditie van verzet tegen de bezetter wordt tijdens het carnaval geëerd.