Overwinteren in Spa

Man in vrouwenkleren carnaval Ledeberg (foto MDB)

Café Breughel

Café Breughel in Ledeberg. De dertigste editie van het carnaval is afgelopen. Er waren de boterworp en de gezamenlijke optocht van de Botermarkt naar het Ledebergplein met fakkels. Met als hoogtepunt de popverbranding. De winter is verjaagd. Laat de lente nu maar komen.
‘Ik moet peinzen aan mijn pa,’ zegt een van de toeschouwers tijdens de popverbranding. Het vuur laait hoog op. Aangestoken door de keizer en de prins van het carnaval.

‘Ik weet zeker dat mijne zeune nu de troanen in zijn uugen heeft,’ voegt de man er nog aan toe.

Carnaval verenigt mensen. Jong en oud. Op het einde bedankt de keizer het organisatiecomité.

Na de popverbranding trekt elke carnavalsvereniging zich terug in zijn stamcafé. Café Breughel is het lokaal van de Dutsenclub.
‘Waar staan de drie veren voor?’ vraagt Nomade aan een van de prinsen. Zij dragen op een met goud bestikte steek drie hoog opstekende veren van een fazant.

‘Vriendschap, vreugde en verdraagzaamheid,’ antwoordt de keizer.
Dierenfiguren worden in het carnaval niet zomaar gekozen. De fazant steekt in de lente net als de pauw zijn veren uit. De mannelijke trots dus. Of de seksuele activiteit. Een van de gilden van de patriciërs had tijdens het carnaval van Romans in 1580 als totem de patrijs. Die blijkt in de lente een seksueel zeer actieve vogel te zijn.

Ook de bruine beer, die vroeger frequent in onze contreien voorkwam, speelde een belangrijke rol in het carnaval. Zo hulde de lakenwever Paumier, de uitdager van de rijken in Romans, zich in een berenhuid. Ook de beer denkt, wanneer hij rond de periode van Maria Lichtmis met een luide scheet zijn hol verlaat, in de eerste plaats aan paren.

Lente en vruchtbaarheid. Het zijn naast het omkeren van de rollen de belangrijkste thema’s van het carnaval. Het is dan ook niet te verwonderen dat vooral de kerk zich tegen dit heidense feest keerde. Maar ook andere moraalridders trokken ten strijde tegen het carnaval. In Gent waren vooral de socialisten onder de leiding van Edward Anseele grote tegenstanders. In 1919 werd het vieren van het carnaval in Gent feitelijk afgeschaft.

In café Breughel gaat het er ondertussen vrolijk aan toe. Vrouwen met enorme namaakborsten zingen aangebrande liedjes. Tijdens de stoet droegen ook een aantal mannen deze vermomming. Het omkeren van de rollen is niet alleen maatschappelijk. Mannen dragen vrouwenkleren. Vrouwen achtervolgden vroeger in groep de mannen.