Dromen

Source de la Géronstère (foto MDB)

Wat een gelukkige uren brachten wij door in de Source de la Géronstère!
Boven op het veen was er een echt noodweer. De lange rechte dreef omzoomd door dennenbomen kreeg ineens een donker en dreigend uitzicht.
Gelukkig was er plaats in de Géronstère. Zoveel zelfs dat we er de hele verdere avond ongeveer alleen doorbrachten. Ik warmde mij op voor de grote open haard waarop Bruno het vlees roostert.
De vertrouwde muziek. Deze keer niet Adamo met ‘Tombe la neige’. Wel fuifmuziek uit de seventies.
‘Est-ce que vous avez encore de la place pour le réveillon du Jour de l’an?’ vraag ik.
‘Je vais prendre mon carnet,’ antwoordt Bruno.
Waarop hij zoals gewoonlijk heel lang wegblijft en vervolgens terugkomt met een dik schrift.
‘Vous ferez de nouveau une cascade de champagne?’ vraag ik.
‘A ça oui, déjà pour la quinzième fois.’
Het moment waarop Bruno, bedeesd als hij is om op te treden voor een zestigtal mensen, uit zijn appartement afdaalt om de gestapelde glazen als een waterval met champagne te bevloeien, daar wilde ik al lang eens bij zijn.
‘C’est son rêve,’ zegt Nomade.
Even later hoor ik haar aan de toog met Bruno praten.
‘Vous avez quel âge?’
‘Un demi-siècle.’
‘Alors vous êtes plus jeune que nous, mais nous avons les mêmes rêves,’ zegt Nomade.
Na afloop van onze maaltijd bij het vuur van de Géronstère, biedt Bruno ons nog een digestief aan.
Nomade kiest voor een sterke drank op basis van appelsien.
‘Van jou had Bruno gedacht dat jij voor armagnac zou gaan,’ zegt zij.

Veenbessen

Tuin Villa Royale (foto MDB)

‘J’ai entendu ce boum,’ zegt Krantenman wanneer we het hebben over het onweer.
Ik vertel hem dat het wolkenspel een ongelooflijk tafereel opleverde en dat de donkere wolkenmassa na afloop in de richting van het kleine stadje Spa dreef.
‘Normalement les nuages vont par là,’ toont Krantenman. ‘Dans la direction de l’Allemagne,’ voegt hij er nog aan toe. Dan zijn wij er vanaf hoor je hem denken.
‘Maintenant c’est le temps des airelles,’ vertelt hij. ‘On les trouve là haut, sur la fagne. Mais pas tout en haut. Là le climat est trop dur et c’est trop humide.’
Krantenman kent ondertussen mijn voorliefde voor de Ardense hoogten. Hij geeft zelfs de exacte plaats aan waar we de rode veenbessen kunnen plukken.
‘Tout près de l’aérodrome,’ wijst hij aan.
Ik ken de plek goed. Het is daar waar de paysagiste René Toussaint tijdens de oorlog met een wit linnen doek rondliep en hij ternauwernood aan het mitrailleurvuur van een Duits toestel is ontsnapt. De vliegeniers dachten dat de schilder die enkel naar de natuur werkte, met het witte doek geheime signalen wou uitzenden.
Krantenman vertrouwt mij toe dat hij als kind met vrienden myrtilles of blauwe bosbessen en de rode veenbessen ging plukken om te verkopen aan de restaurants.
Vorige week verscheen voor het eerst een vrouw naast hem in zijn benepen krantengalerij.
‘C’était votre femme?’ vraag ik hem. ‘Elle est de couleur foncée,’ voeg ik er nog aan toe.
‘Ah oui, elle est marocaine,’ antwoordt hij, ‘j’ai vécu dix ans au Maroc.’

Marie-Henriette

Galerij Villa Royale (foto MDB)

Wat een fraai in leder ingebonden boek kon ik inkijken. Het boek bevindt zich in het Fonds Body. Chantal, die de schenking aan de Musées de la Ville d’eaux beheert, toont mij het exemplaar.
‘Chaque année la liste des visiteurs était imprimée,’ zegt zij.
Het dunne boekje bevat de lijst van de bezoekers aan het kuuroord in het jaar 1751.
Wie in Spa kuurde was zonder twijfel fier op zijn aanwezigheid. Van in de zestiende eeuw kwam een keur aan dichters, filosofen en musici naast koningen en hertogen naar hier. Hun namen staan te lezen op de Fontaine Monumentale, een reusachtige fontein die het uitzicht heeft van een waterval.
Ik lees de namen van Montesquieu, Descartes, Grimm maar ook die van de hertog van Sachsen. Zou hiermee Carl August bedoeld zijn? Hertog van Sachsen-Weimar en beschermheer van Goethe? Deze laatste heeft in Spa geen voet gezet. Anders zou de grote Duitse dichter wel op de lijst van de fontein zijn vermeld. Of hij zou zijn afgebeeld op ‘Le livre d’or’, een monumentaal schilderwerk van Antoine Fontaine uit 1894.
Tegen een arcadische achtergrond stelt de schilder een honderdtal illustere figuren voor die de bronnen van Spa bezochten. Gaande van Alexandre Dumas of de musicus Meyerbeer tot tsaar Peter de Grote. Naar hem is de Pouhon Pierre le Grand genoemd. De bron die centraal staat in het stadje Spa en waar het schilderij zich in de wintertuin bevindt.
Net als in de Fontaine Monumentale staat in het schilderij de beeltenis centraal van koningin Marie-Henriette, de echtgenote van koning Leopold II. Zij verbleef hier in de Villa Royale waar nu het belangrijkste onderdeel van de Musées de la Ville d’eaux is gehuisvest.
Naar haar is ook een bron genoemd. Alsof les Spadois medelijden hadden met de koningin die zo ver verwijderd van het centrum van het politieke leven door haar echtgenoot koning Leopold II hier in Spa was gedumpt.

Bergrivier

Montagnes du Sud (foto MDB)

Daarnet een hevige regenbui. Donder en bliksem. De donder sloeg zo hard in dat ineens alle elektriciteit in onze caravan uitviel.
Donkere wolkenmassa’s pakken zich samen boven het dal. Samen met de vuurgloed van de ondergaande zon lijkt dit wel het inferno.
‘In onze caravan zitten we veilig,’ zegt Nomade, ‘zij werkt als de kooi van  Faraday.’
Toch vraag ik mij af of dit wel zo is.
‘Een auto staat op rubberen wielen,’ opper ik, ‘en onze caravan rust op vier metalen poten.’
De lucht boven onze heuvel is ondertussen uitgeklaard tot een helder blauw. Maar diep in het dal wordt de wolkenmassa dichter en dreigender. Boven de wolken stijgt voorzichtig de rode gloed uit van het avondlicht.
Wat is de natuur hier prachtig! De beek achter onze camping verandert opnieuw in een woeste bergrivier. Wanneer het water in de bergbeek hevig tekeer gaat, vormt zij tegen de oevers een wit schuim. Alsof de natuur haar kwaadheid wil tonen. De bedding van de beek kleurt rood van de ijzerhoudende ondergrond.
De eerste tekenen van de herfst. Paddenstoelen in allerlei kleuren schieten uit de grond. Hoe heviger de kleuren hoe giftiger de paddenstoelen zijn, heb ik altijd geleerd.
De wolken hebben zich boven het kleine stadje Spa samengetrokken. Wat een prachtig gezicht hier van boven op onze heuvel. De donkerste wolken verheffen zich als een tornado. Waarachter de rode avondgloed de horizon in vuur en vlam zet. De tornado verheft zich langzaam maar zeker en drijft in de richting van het dal achter ons. Nu tekent zich aan de horizon een paarse gloed af. Berg en dal zijn voorlopig aan de Apocalyps ontsnapt.
Enkele dagen geleden kruiste een rode eekhoorn mijn pad. Nog even een avondwandeling met Luna maken voor de wind de wolken weer onze richting uitdrijven en het hier opnieuw losbarst.

Senghor

Compagnie Les Petits Délices (foto MDB)

Straattheater. Een jonge vrouw voert een poëtisch spektakel op.  Zij doet daarbij een beroep op de toeschouwers. Een man uit het publiek moet haar helpen om met een miniatuurauto een vis die in haar theepot is beland terug te brengen naar de oceaan. Het stuk heet Maritime.
Volgen nog twee onderwaterpiloten op vreemde brommertjes en een persiflagestuk met een prins, de duivel zelve en een prinses gespeeld door een mannelijke acteur.
‘Laten we naar de schilderijententoonstelling gaan, Johan,’ zegt Nomade.
Zij wil mij ervan overtuigen dat het werk dat ik op de brocantemarkt heb gekocht niet zo uniek is als ik heb gedacht.
‘Ik moet dringend plassen,’ zeg ik en ga al voorop richting het casino. Op het eerste gezicht lijken de deuren echter gesloten. Ik kijk wanhopig rond, denk eensklaps aan de bibliotheek en ren er naar binnen.
Terug uit het toilet doe ik alsof ik gekomen ben voor de collectie en kijk rond. Net achter de hoek van de toiletdeur bevindt zich de afdeling poëzie.
Daar stuit ik op het werk van Léopold Senghor. Dichter en de eerste president van Senegal. Ik blader door zijn gedichten. Wat een schoonheid stralen die uit! Senghor heeft het over een brief van zijn geliefde. En alle warme gevoelens die de brief oproept.
Ik weet nog dat onze professor in de Negro-Afrikaanse literatuur een grote fan was van Senghor. Hij gaf les in een oud herenhuis voor slechts enkele studenten. De professor had in Congo de taal en literatuur van een van de vele Afrikaanse culturen bestudeerd. Nog jaren later lachte hij vriendelijk wanneer hij ons op straat tegenkwam. Waarbij hij zijn hoed afnam.
Veel tijd om te mijmeren of om in het werk van Senghor te lezen kreeg ik echter niet. Alras kwam de bibliothecaresse aanzetten. Zij vertelde dat de bibliotheek zou sluiten. En dat ik toch niet graag tot maandag zou opgesloten blijven.