Tocht aan het begin van de zomer

Villa Wesendonck, Zürich (foto MDB)

Wagner

Zacht daalt het avondlicht over de Reuss, de snel stromende rivier langs onze kampeerplaats. Het water is helder groen, een teken dat het boven de bergen opgehouden heeft met regenen. De oever van de bergstroom heeft nu een heel andere aanblik. In het zand staan voetsporen.

Rondom mij dwarrelen steeds meer muggen. Ze nopen mij ertoe om een kaars aan te steken.

Vandaag bezochten wij in Zürich Villa Wesendonck. Na de troebelen in 1849 in Dresden vond Richard Wagner in Zürich asiel. Het fabrikantenpaar Otto en Mathilde Wesendonck ondersteunde de romantische musicus.

Wat een rust straalt de klassieke architectuur samen met de zacht grijze kleur uit. Aan de achterzijde die uitkijkt over een heuvelachtige tuin staan overal beelden. Sfinxen en klassieke hoofden die allerlei gezichtsuitdrukkingen vertonen. Onder het huis een namaakgrot met druipstenen.

De ingang van de woning overweldigt mij. ‘Salve’ lees ik bij het binnenkomen. Zoals onderaan de trap van het Goethehaus aan de Frauenplan in Weimar. ‘Welch eine wunderliche Farbe,’ zeg ik tegen het meisje dat naar mijn ingangsticket vraagt, ‘ganz und gar orange.’ De oranje kleur van de ingang is overal aanwezig, in het marmer en zelfs in het hout van de deuren. De kleur wordt nog versterkt door twee Boeddhabeelden die recht tegenover elkaar zijn geplaatst. Op het ene beeld restanten van goud.

Voor Wagner kocht Otto Wesendonck een naast de woning gelegen Fachwerkhaus, de latere Villa Schönberg. Vandaar kon Wagner Mathilde op het balkon zien verschijnen.

Tussen Wagner en de jonge Mathilde Wesendonck ontwikkelde zich een sterk sensueel verlangen. Met Mathilde als muze schreef Wagner aan ‘Tristan und Isolde’. Toen Mathilde aan haar man bekende dat zij zonder Wagner niet meer kon leven, opende hij het balkon. ‘Wanneer je zonder Wagner niet meer kunt leven, spring dan maar uit het venster,’ antwoordde Otto.
Na een door zijn vrouw Minna onderschepte brief van Wagner aan Mathilde diende de componist Villa Wesendonck en daarmee Zürich te verlaten.