Italiaans dagboek

s.chirulli, tronco ulivo, fragment (foto MDB)

Santina

Vanmiddag op bezoek bij Santina Chirulli.

Het schildersatelier van Santina kijkt uit over de Sint-Pietersabdij. Op de schildersezel staat een onvoltooid werk. Santina schildert abstract. Maar vertrekt toch van de realiteit. Met verschillende lagen verf boven op elkaar. Signeren doet zij met s.chirulli. Niet door haar naam op het schilderij aan te brengen. Maar door verf weg te krabben. Zodat de uitgespaarde lagen haar naam blootleggen. ‘Kijk,’ zegt zij, ‘hier is de onderliggende laag blauw.’

Wanneer een werk voltooid is, dan schrijft zij dat ook zo op de achterkant: ‘Finito’.

Trulli of traditionele woningen schildert zij, zoals je die kunt zien in Puglia, haar geboortestreek.

Maar het meest ontroerd ben ik door haar tronco di ulivo. De olijfbomen van haar vader. Hij is nu zesentachtig jaar oud en heeft aan elk van zijn zes kinderen een veld met olijfbomen geschonken. Misschien wil hij dat zijn kinderen terugkeren naar hun geboortedorp Cisternino? Om er zorg te dragen voor de olijfbomen.

‘In de zomer moet je zorgen dat de olijfbomen geen vuur vatten,’ zegt Santina.

Op haar schilderijen komen de bomen tot leven. De takken lijken wel grijpende armen.

Ik denk aan het gedicht van Goethe ‘Erlkönig’, getoonzet door Franz Schubert.

Een vader is op weg met zijn kind. Naar een arts want het kind is ziek en koortsig. Het is dringend. De vader rijdt immers midden in de winderige nacht. Het kind ijlt, het is angstig en ziet de Erlkönig of de Wilgenkoning met zijn kroon en sleep.

Maar de vader stelt zijn zoon gerust. Mijn zoon, wat je ziet is enkel nevel en mist.

De gruwel voltrekt zich:

‘Ich liebe dich, mich reizt deine schöne Gestalt;

Und bist du nicht willig, so brauch ich Gewalt.’

Erlkönig is in vervoering door de schoonheid van het jongetje.

‘Mijn vader, mijn vader, nu raakt hij mij aan!

Erlkönig heeft mij pijn gedaan!’

Maar zover reiken de takken van de olijfbomen van Santina gelukkig niet.

Thuisgekomen van het bezoek aan het schildersatelier zitten Nomade en ik aan de keukentafel.

We drinken koffie. Zoals gewoonlijk zet Nomade onze draagbare cd-speler aan.

‘Bella ciao’ weerklinkt. Liederen van de arbeid op het veld. De klaaglijke toon doet mij denken aan de liederen in Mistero Buffo van Dario Fo.

En aan de velden met de olijfbomen die de vader van Santina aan zijn zes kinderen heeft geschonken.